ArKanSas

Arkansasdreef 20-22

In het atelier van Emmy Beenken heerst orde. Op de canvassen aan de muur dansen zoekende frêle lijntjes en groepen stippen en streepjes in verrassende composities. De uiterst minieme detaillering dwingt je om lang te kijken. Het is bijzonder dat deze kunstenaar ook het grote gebaar niet schuwt. Voor de Arkansansdreef in Nieuw Overvecht ontwierp Beenken een gevelschildering.  

DePlaatsmaker, de grote Utrechtse atelierverhuurder, heeft de 1^ste en 2^de verdieping van het gebouw sinds 2003 in de verhuur voor kunstenaars. Ruim 1500 m2 bestemden zij voor kunstenaarswerkruimten. Samen met het Ondernemersloket Nieuw Overvecht en de eigenaar van het pand, Lansink BV, werd er vorig jaar een prijsvraag voor de gevel van het pand uitgeschreven. Emmy won de opdracht. 

‘Ze wilden dat er aan de buitenkant te zien is dat er kunstenaars in het gebouw zitten. Vorig jaar juli zag ik de oproep, een open call. Eerst wilde ik niet reageren ‘wat een saai gebouw en wat een saai gebied’. Ik woon in de buurt en ben toch foto’s gaan maken om te kijken of er een idee naar boven kwam voor de aanpak van dit gebouw’.

Na haar opleiding aan de HKU in 1995 werkte Beenken voornamelijk als autonoom kunstenaar. In 2003 werd zij genomineerd voor de Koninklijke Prijs van de Schilderkunst. In haar atelier experimenteerde ze niet alleen met abstracte composities in verf maar ook met de vorm van haar schilderijen. De gangbare, gegeven rechthoekige strakke omtrek van het canvas paste ze aan. Zij maakte een frame van schuin in elkaar gezette spielatten, gebruikte extreem dikke formaten en soms kreeg het werk een afgeronde of een opkrullende hoek. Toen haar geschilderde compositie over de zijranden van het doek kroop stelde ze de vraag waar een schilderij eigenlijk ophoudt. Op de Arkansasdreef neemt ze voor het eerst een heel gebouw als ondergrond voor een schildering. 

Ze had al eerder meegedaan aan een ontwerpwedstrijd en werd derde. Het ging toen om de zijwanden van een viaduct onder de A9. In opleidingscentrum De Baak in Driebergen zijn twee muurschilderingen van haar hand te vinden. Dit jaar heeft ze samen met kunstenaar Saskia Koster een etalageproject in Zuilen opgeleverd. Beenken verlegt grenzen in haar werk, maar ook in haar werkhouding.

‘Ik houd wel van architectuur. Een tijd woonde ik in de Bijlmer en in Overvecht. Er zijn parken, maar de meeste straten zijn grijs. Nieuw Overvecht heeft nog wel wat 60er jaren elementen, zoals het strakke stratenplan’. Arkansasdreef 20 bestond ooit slechts uit de onderste laag, de plint met verschillende bedrijfjes. Een 60er jaren 'feel' met veel ramen. In 2005 zette de toenmalige eigenaar twee bouwlagen op de plint. 

‘Het eerste schetsontwerp van ArKanSas is heel anders dan wat het uiteindelijke ontwerp geworden is. Ik had een deel van de voorgevel bedacht met horizontale banen en een deel met verticale lijnen. De grootte en de kleurvlakken verschilden. Daarmee kwam ik door de eerste ronde heen. De commissie vond het ontwerp vrolijk. Naast vrolijk vonden ze het ook een pluspunt dat mijn ontwerp iets met de vormen van het gebouw deed, maar ze vroegen zich ook af wat er nog meer met de kleurvlakken kan. ‘Misschien wat minder kleuren?’. De vraag over wat er nog meer kan is natuurlijk heel groot. De vragen van de commissie waren zo ingrijpend dat ik een heel ander ontwerp maakte.’

Ondanks dat Beenken nog niet wist dat ze de opdracht zou krijgen is ze weer opnieuw gaan ontwerpen. ‘Ik heb twintig nieuwe ontwerpen gemaakt, zo gaat dat. Wanneer is het eigenlijk goed vraag je jezelf steeds af. Ik speelde met de horizontale en verticale banen in grote en kleine vlakken. En ik bracht ook diepte aan in de vlakken. Intuïtief trok ik een lijn naar beneden die daarna de hoek omging. Daarmee heb ik een nieuwe derde dimensie op het gebouw aangebracht. In een paar minuten legde ik de laatste hand. Ik liet alles los en bracht een diagonaal aan om het raam heen. Ik ben heel blij dat de commissie mij heeft uitgedaagd.’

De jury, bestaande uit vertegenwoordiging van DePlaatsmaker, Lansink BV, Ondernemersvereniging Nieuw Overvecht en kunstenaar Krijn de Koning kozen unaniem voor het werk van Emmy Beenken. 

De Arkansasdreef trekt de aandacht met een schildering van 750m2 pastelkleuren in combinatie met harde, verzadigde kleuren. De gevel van het gebouw bestaat uit aluminium en is voor een deel gemetseld; vlakken in het grijze aluminium, de ramen en deuren, worden onderdeel van de compositie. Een knipoog naar de kunstenaars van de Memphis-Group (1981-1987), die patronen over objecten heen projecteerden in een mix van primaire en secundaire kleuren. 

‘Ik ben enthousiast om meer openbare opdrachten aan te pakken. Leuk als je een vraag krijgt, ‘wil je iets bedenken?’ Dat heb je niet als je alleen maar in je atelier blijft.’  

Kunstenaar Emmy Beenken

Opdrachtgever DePlaatsmaker Utrecht

Uitvoering Lansink BV

Oplevering september 2025

Foto door Stan Westerveld